Các vấn đề xảy ra ở mắt khiến cần đeo kính

Không ít người khi đi khám mắt, bác sĩ khuyên nên đeo kính để đạt thị lực tốt hơn nhưng nhất quyết không chịu đeo kính, hoặc có cắt kính về cũng để đó vì… không thích đeo. Tất nhiên, không đeo kính thì bệnh nhân không thể nhìn rõ, nhưng oái oăm là nhiều người vẫn chấp nhận “thà nhìn không rõ chứ không đeo kính”. Hãy cùng tìm hiểu về chức năng của mắt và tại sao lại phải đeo kính.

Chức năng của mắt là giúp cho chúng ta nhìn thế giới xung quanh. Mắt bình thường (hay còn gọi là mắt chính thị, mắt không có tật khúc xạ) là mắt có hình ảnh của vật hội tụ đúng trên võng mạc và chỉ khi đó thì vật mới được nhìn rõ. Khi mắt không có khả năng hội tụ một cách chính xác những tia sáng đi từ ngoài vào mắt đúng trên võng mạc thì gọi là mắt có tật khúc xạ. Các loại tật khúc xạ thường gặp ở trẻ em là: cận thị, viễn thị, loạn thị và chênh lệch khúc xạ giữa hai mắt (lệch khúc xạ). Ở người lớn tuổi – khi khả năng điều tiết của mắt suy giảm thì mắt còn bị lão thị.

Cận thị

Cận thị là hiện tượng mắt có trục nhãn cầu dài hơn bình thường hoặc công suất khúc xạ quá lớn, khi đó hình ảnh của vật sẽ hội tụ ở phía trước võng mạc. Người bị cận thị nhìn xa mờ nhưng nhìn gần vẫn rõ nhờ vào chức năng điều tiết của mắt (trừ khi cận thị quá nặng). Cận thị có thể do bẩm sinh hoặc do quá trình sử dụng mắt không hợp lý mà mắc phải. Điều chỉnh mắt cận thị bằng cách đeo kính phân kỳ để giúp cho ảnh của vật hội tụ đúng vào võng mạc.

Viễn thị

Viễn thị là hiện tượng mắt có trục nhãn cầu ngắn hơn bình thường, và khi đó hình ảnh của vật nằm ở phía sau của võng mạc. Người bị viễn thị nhìn xa rõ hơn, tuy nhiên nếu bị viễn thị nặng thì người bệnh nhìn mờ cả ở khoảng cách xa và gần. Phần lớn ở trẻ nhỏ trong những năm đầu đời bị viễn thị (viễn thị sinh lý) và không cần phải đeo kính do khả năng điều tiết của mắt trẻ tốt. Tuy nhiên khi mức độ viễn thị vượt quá khả năng điều tiết của mắt thì có thể gây ra nhìn mờ, gây lác mắt hoặc khiến khó chịu, nhức đầu, hay phải nheo mắt để nhìn…

Mắt viễn thị thường gây nhược thị và có thể là yếu tố gây ra lác điều tiết nên cần phải được phát hiện và điều trị sớm. Điều chỉnh viễn thị bằng cách đeo kính hội tụ để kéo ảnh của vật về đúng trên võng mạc (khi ảnh về đúng trên võng mạc thì mới nhìn rõ được).

Loạn thị

Là mắt có các kinh tuyến khúc xạ không đều nhau. Người loạn thị nhìn mờ cả xa và gần, hình ảnh không sắc nét mà thường méo mó. Trẻ em bị loạn thị thường nhìn mờ và hay đọc nhầm chữ trên bảng, vì vậy ảnh hưởng đến kết quả học tập. Loạn thị có thể đơn thuần hoặc phối hợp với cận thị hay viễn thị. Điều chỉnh mắt loạn thị bằng cách đeo kính trụ.

Lệch khúc xạ

Là hiện tượng có sự khác nhau về khúc xạ giữa hai mắt: có thể là một mắt cận, một mắt viễn; hoặc cả hai mắt cùng cận hay viễn nhưng khác nhau về mức độ. Đôi khi lệch khúc xạ là một mắt chính thị còn mắt kia là cận thị đơn thuần, viễn thị đơn thuần hay cận loạn hoặc là viễn loạn. Lệch khúc xạ có thể gây ra nhược thị do thị lực ở mắt có tật khúc xạ lớn hơn phát triển không bình thường. Trong điều trị tật lệch khúc xạ, ngoài việc đeo kính phù hợp thì đôi khi phải bịt mắt để đảm bảo cho cả hai mắt cùng nhìn rõ.

Lão thị

Bình thường, nhờ khả năng điều tiết của mắt, chúng ta có thể nhìn được cả ở khoảng cách xa và gần (Điều tiết là cơ chế để mắt thay đổi công suất khúc xạ bằng cách thay đổi hình dạng thể thuỷ tinh để giúp cho hình ảnh của vật luôn nằm đúng trên võng mạc). Nhưng tuổi càng cao, thể thuỷ tinh ở mắt sẽ mất dần độ đàn hồi, khả năng điều tiết giảm nên bệnh nhân sẽ không nhìn rõ khi nhìn gần và phải đưa ra xa mắt để đọc. Bệnh nhân lão thị khi nhìn gần cần đeo kính hội tụ (kính cộng).

Người có tật khúc xạ như cận thị, nếu không đeo kính sẽ ảnh hưởng đến khả năng nhìn xa, do vậy sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt hằng ngày. Nếu cận thị, đặc biệt là cận thị nặng mà không đeo kính thì khi ra đường rất nguy hiểm do khả năng nhìn xa hạn chế. Người lão thị do khả năng điều tiết của mắt kém nên cũng cần phải đeo kính phù hợp. Các trường hợp khác như loạn thị, viễn thị, lệch khúc xạ, tùy từng trường hợp mà bác sĩ sẽ có lời khuyên cụ thể về việc điều trị, chỉnh kính. Khi bác sĩ có chỉ định dùng kính, bệnh nhân nên tuân thủ để có thị lực tốt, từ đó không gặp những phiền toái trong cuộc sống chỉ vì mắt kém.

Đeo kính không có gì là phiền toái, cũng không có gì là xấu (một cặp kính phù hợp thậm chí còn khiến bạn đẹp hơn). Sẽ phiền toái hơn nếu có vấn đề ở mắt cần đeo kính mà lại từ chối đeo kính! Để biết mình bị mắc tật khúc xạ nào, cần đeo kính với độ di-op là bao nhiêu cần đến các bệnh viện mắt để khám và chuẩn đoán